Sonbaharda Kuşların Göçü ve Kuş Gribi Yönünden Önemi
Dr. Kaya DEMİRÖZÜ
Kanatlı Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
(drk.demirozu@yahoo.com.tr)
Yaz aylarında, ilkbahar ve sonbahar yabani kuş göçleri arasında, son zamanlarda Avrupa’da görülen yüksek patojenik kuş gribi vakaları düşme eğilimindedir. Avrupa ülkelerinde vaka sayılarındaki azalmanın, bazı yabani kuş türlerinde bağışıklık, bazı yabani kuş popülasyonlarının azalması ve dolaşımda bulunan yüksek patojenik kuş gribi virusu genotiplerinin kompozisyonunun değişmesiyle de bağlantılı olabileceği düşünülmektedir.
İnfluenza virusu genotipleri
Ancak, sonbahar göçü yaklaşırken, Fransa aşı programını artırıyor ve 67,75 milyon doz daha satın alıyor. Ayrıca, İngiltere Hayvan ve Bitki Sağlığı Ajansı’ndan ve diğerlerinden bir virolog ekibi, H5N1 kuş gribi virusunun küresel yayılımının Antarktika’ daki birçok kuş türüne ulaştığını ve bunlardan bazılarının yıl boyunca dünyanın diğer bölgelerine göç ettiğini saptamıştır.
Göç sırasında koruma
Kimi normalde tavukların dışarıya çıkmasına izin veren şirketler, göç dönemlerinde onları içeride tutar. Şirket, “dışarıya erişim ve biyogüvenliğin genellikle birbiriyle çeliştiğini” ancak “yüksek derecede patojenik kuş gribi gibi hastalıklar için kapalı alanda bile, uyarıcı, geniş iç mekân bahçelerinin güvenli bir ortam sağladığını ve tavukların refahının kısıtlamalar nedeniyle tehlikeye atılmamasını sağladığını” belirtiyor.
Ayrıca işletme, tavukların kuş gribine maruz kalmasını en aza indirmek ve dış dünyadan bulaşma riskini azaltmak için koruyucu giysiler, sanitasyon uygulamaları ve diğer önleyici tedbirlerin kullanıldığını belirtiyor.
Şirket ayrıca, bu baharda ABD’de, Indiana ve komşu eyaletlerdeki kümes hayvanları ve süt çiftliklerinde birkaç kuş gribi salgını nedeniyle riskin arttığı dönemde, ziyaretçi merkezinin birkaç ay boyunca kapatıldığını bildiriyor. Çiftlik Eylül ayının başından itibaren açıldı ancak ziyaretçilerin, ziyaretlerinden 72 saat önce kuşlarla temas halinde bulunmuşlarsa, ziyaretçi merkezi de dahil olmak üzere çiftlik alanına girmemeleri isteniyor.
Antarktika salgınları
Antarktika’daki son derece patojenik kuş gribi araştırma ekibindeki İngiltere merkezli bilim insanları, kuş gribinin son yıllarda küresel olarak yayıldığını, ilk olarak 20202021 yıllarında Avrasya’da yayıldığını, ardından Kuzey Amerika’ya transatlantik yayılımın gerçekleştiğini ve Güney Amerika’ya yayıldığını belirtiyor.
“Bu dünya çapındaki ilerleme, kuş ve memeli kitlesel ölümlerinin Patagonya kadar güneyde bildirildiği göçmen yabani kuş türleri tarafından yönlendirildi,” diye açıklıyorlar. “2023 sonbaharında, bu yayılımın Amerika’da durmayacağı belliydi: saha kanıtları, Antarktika’ya kıtalararası bir sıçramanın yakın olduğunu gösteriyordu.”
Antarktika’daki kahverengi ispinozlar, güney gümüş gri fulmarları, kara kaşlı albatroslar, Kelp martıları, Antarktika Sumruları, Güney Georgia karabatakları, Güney fil fokları ve Antarktika kürklü foklarından alınan örneklerde H5N1 son derece patojenik kuş gribi virüsü tespit ettiler.
Kaynaklar
- Anon. (2005): Migration threatens to send flu South… https://www.nature.com › a…
- Anon. (1016): Migration routes hold key to spread of avian influenza, global . https://edinburgh-infectious-diseases.ed.ac.uk › .
- Anon. (2018): Role for migratory wild birds in the global spread of avian … https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov › …
- Demirözü, K. (2006) : Sınır Tanımayan Hastalık: Avian Influenza(Kuş Gribi) ISBN 975-00566-1-2 .
- Demirözü, K.(2007): Basınında H5N1 Kuş Gribi Salgını. Power Point sunu, Uluslararası Kuş Gribi Kongresi 02-05.Eylül 2007, Antalya
- .Demirözü, K.(2016): Çalışma: “HPAI Göçmen Kuşlarda Daimi Değildir”-Çeviri- https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=104655 ve www.ciftlikdergisi.com.tr/hpai-gocmen-kuslarda-daimi-degildir.html, 23.11.2016 yayınlandı.
- Demirözü, K. (2017): AI H5N8 Avrupa’da Hızla Yayılıyor(Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=108173 12.01.2017 yayınlandı.
- Demirözü, K.(2020): Nancy Beerens: “AI Hala Öngörülemez”- “ H5N8 virusu beklentilerimizi karşılamıyor ”- (Çeviri), 12.08.2020 tarihinde https://www.ciftlikdergisi.com.tr/h5n8-virusu-beklentilerimizi-karsilamiyor/ yayınlandı.
- Demirözü, K. (2020): AI’nın Dünyda Sektörün Yakasını Bırakmadığı Göz Ardı Edilmemelidir. Avian Influenza’nın (AI) dünyada sektörün yakasını bırakmadığı gözardı edilmemelidir – Çiftlik Dergisi | Çiftlik Dergisi (ciftlikdergisi.com.tr) 27.12.2020 yayınlandı.
- Demirözü, K. (2024): Avrupa’da Kuş Gribi. Natalie Kinsley; Cases of avian influenza declining in Europe, https://www.poultryworld.net › ..yararlanılmıştır. Avrupa’da kuş gribi – Çiftlik Dergisi | Çiftlik Dergisi (ciftlikdergisi.com.tr) 16.09.2024 Tarinde yayınlanmıştır.
- Demirözü, K. (2024: Yabani Su Kuşlarının Dışkıları Kuş Gribi Virüsü Hava Yoluyla Bulaşır mı? Tony Mcdougal. Wild waterfowl faeces play limited role in airborne, https://www.poultryworld.net › News archive, yararlanıldı.
Yabani Su Kuşlarının Dışkıları ile Kuş Gribi Virüsü Hava Yoluyla Bulaşır mı? – Çiftlik Dergisi 10.10.2024 Tarihinde Tarihinde yayınlandı.
- Treena, H. (2024):Autumn migration threatens to boost avian influenza Poultry World https://www.poultryworld.net › ..
- Webby, R. (2024): H5N1: An Evolving Danger – The World and Avian Influenza https://www.onehealthtrust.org