Türkiye’de Tavukçuluk Tarihi 6: Sektörde Örgütlenme

Prof. Dr. Erol ŞENGÖR

Türkiye’de Tavukçuluk ve Beyaz Et Üretiminin Tarihi yazı dizisi

Türkiye’deki Tavukçuluk dünyasında gelişmeler devam ederken bilimsel kademede bir örgütlenme ihtiyacı doğmuş ve 1973 yılında Bilimsel Tavukçuluk Derneği Ankara’da kurulmuştur. Derneğin genel başkanlığına Prof. Dr. Rüveyde Akbay getirilmiştir. Daha sonraları dünyada yapılan tavukçuluk konusundaki bilimsel toplantılarla entegre olmak gereği gündeme gelmiş ve bu konuyla ilgili gelişmeler derneğin başkanı olan Prof. Dr. Rüveyde Akbay’ ın ağzından aşağıdaki şekilde aktarılmıştır;

“Bir gün WPSA üyeleriyle yaptığım bir görüşmede çok büyük uzmanlardan birisi “Akbay” dedi, “Türkiye’de tavukçuluk yok galiba” dedi. “Neden?” dedim, “bizde de çiftlikler var, bizde de tavukçuluk var”. “Ama sizde World’s Poultry Science Association’ın şubesi bile yok” dedi. “Nedir o?” dedim, “Bütün dünyada şubeleri olan, tavukçulukla ilgili en büyük kuruluştur” dedi. “Peki, ne yapmak lazım” dedim bu World’s Poultry Science’ın Türkiye şubesini kurmak için. Dedi ki “on altı tane kurucu üye bulacaksınız. Bir tüzük yazacaksınız, İngilizce bir tüzük ve bize göndereceksiniz biz onaylayacağız bu tüzüğü. Sonra üye sayısını arttıracaksınız, çalışacaksınız” dedi. Ülkeye döndüm doğru rahmetli Mahmut Bey’e gittim. Mahmut hoca dedim böyle böyle dediler bana, ben çok üzüldüm dedim. Biz bu şeyi kuracağız dedim. Hay hay kuralım dedi Mahmut hoca. Fakat emin olunuz o derneğe yönetim kurulu üyesi olacak on altı kişiyi bulmakta zorlandık. Yani tavukçulukla doğrudan ilgilenen on altı kişi dahi yoktu. Neyse biz on altı kişiyi topladık. Ben bir gece oturdum elime bir tüzük örneği de vermişlerdi, derneğin tüzüğünü yaptım yolladım. Kabul ettiler.”

Bizi World’s Poulty Science Association’un Türkiye şubesi olarak kabul ettiler. Ancak, Türkiye’deki bir derneğin yurt dışındaki bir başka derneğe resmen üye olabilmesi için Bakanlar Kurulu Kararı gerekiyormuş. Gereken prosedürün tamamlanması bir hayli zaman almış ve sonuçta Bilimsel Tavukçuluk Derneği 14 Temmuz 1985 tarihli ve 18811 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile World’s Poultry Science Association (WPSA) Türkiye Şubesi olarak görev yapmaya başlamıştır. Bilimsel Tavukçuluk Derneği bir tanesi 2004 yılında Dünya Kongresi olmak üzere çok sayıda kongre ve sempozyum düzenlemiştir. Tavukçuluk sektörünün uygulama ve ticari boyuttaki sorunlarına çözümler üretebilmek için 13.Haziran.1977 yılında Tavukçular Derneği kurulmuştu. Bu Dernekle ilgili duyuru 27-28 Nisan 1977 yılında yapılan Türkiye Đkinci Tavukçuluk Kongresi kitabının önsözünde Kongre Tertip Komitesi adına Prof. Dr. Mahmut Akkılıç tarafından aşağıdaki şekilde yapılmıştır.

“Kongrede birçok dalda ilerleme ve aşamalar sağlanmıştır. Bunların en önemlisi “Tavukçular Derneğinin” kurulmuş olmasıdır. Kongrenin yapılışından kitabın basılışına kadar geçen süre içinde Dernek 1’nci kongresini yapmış ve o günden beri de çok olumlu girişimlerde bulunulmuştur. Türkiye Tavukçuluğunun çeşitli sorunları vardır. Bunların hepsinin kısa zamanda çözümlenmesi olanaksızdır. Fakat biz şuna inanıyoruz ki, bu sorunlar; Türkiye Tavukçuluk Kongreleri, Tavukçular Derneğinin genel kurul toplantıları ve Tavukçular Derneğinin yönetim kurulu çalışmaları ile ilgililere ve kamu oyuna yeterince duyurulacaktır.”

Tavukçular Derneği ilk iki kongreyi takiben kuruluşundan sonra Üçüncüsü 13.Aralık.1979’da ve Dördüncüsü de 19.Haziran.1986’da olmak üzere iki Ulusal Tavukçuluk Kongresi daha yapmıştır. Derneğin Kurucusu Prof. Dr. Mahmut Akkılıç’ın 05.Ocak.1985 yılında vefatından sonra Dernek çalışmaları verimli şekilde yürütülememiş ve ilerleyen yıllarda kendisini fesh etmiştir. Tavukçuluk dünyasında gelişmeler devam ederken bilimsel kademede bir diğer örgütlenme de “Veteriner Tavukçuluk Derneği” adıyla 14.Mart.1996 tarihinde Prof. Dr. Tahir Aksoy ve arkadaşları tarafından kurulmuş ve daha sonra Dünya Veteriner Tavukçuluk Derneği’nin (WVPA) Türkiye Branşı olmuştur. Veteriner Tavukçuluk Derneği bir tanesi 2005 yılında Dünya Kongresi olmak üzere çok sayıda kongre ve sempozyum düzenlemiştir. Daha sonra 1992 yılı sonlarında sektör firmalarının katılımıyla Ankara’da Damızlık Tavukçuluk Derneği kurulmuştur. Bu Dernek daha sonra üyelerinin büyük bir kısmı beyaz et üretimi işi de yaptıklarından dolayı beyaz et sanayicilerinin de katılımı ile 1994 yılında Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) adını almıştır. Daha sonra 2006 yılında yapılan bir tüzük tadilatıyla yumurta damızlıkçıları dernekten ayrılmış ayrı bir çatı altında birleşmişlerdir. Bu dernek üyeleri günümüzde Türkiye’de üretilen beyaz etin %91’ini üretmekte ve kanatlı sektörünü en üst düzeyde temsil etmektedirler. BESD-BİR Uluslararası Kanatlı Konseyinin (IPC) kurucu üyesidir.

Bu yazı dizisi Prof. Dr. Erol ŞENGÖR tarafından BESD-BİR‘in katkılarıyla hazırlanmıştır.

Diğer haberler:

Türkiye’de Tavukçuluk ve Beyaz Et Üretiminin Tarihi 3 Türkiye’de Tavukçuluk ve Beyaz Et Üretiminin Tarihi 4: Amerika’dan gelen damızlık civcivler Türkiye’de Tavukçuluk ve Beyaz Et Üretiminin Tarihi 5 Türkiye’de Tavukçuluk ve Beyaz Et Üretiminin Tarihi 1 Türkiye’de Tavukçuluk ve Beyaz Et Üretiminin Tarihi 2: Birleşik Krallık’taki Gelişmeler Geçmişten Günümüze Kısa Bir Dünya Tavukçuluk Tarihi